WordPress altyapısını kullanan sitenizi nasıl hızlandıracağınıza dair bildiğim her şeyi, yaklaşık 5-10 yıllık tecrübelerimi tek bir yazı altında paylaşacağım.
WordPress’i optimize etmek ve hızlandırmak için çokça kafa patlattım. Sizinde bu bilgilerden yararlanabilmeniz için WordPress site hızlandırma makalesini hazırladım. İster yeni bir WordPress yöneticisi olun, ister deneyimli olun, bu rehberde size faydası olacak bilgileri bulacağınıza söz veriyorum. En kötü ihtimalle hepsini biliyorsanız bile, bilgilerinizi pekiştirmiş olacaksınız.
İnternet sitelerinin %33’ünden fazlası WordPress yazılımını kullanmaktadır. Bu kulağa hoş gelse de, seçebileceğiniz yüzlerce tema, binlerce eklenti anlamına gelmektedir. Yanlış seçilmiş eklenti ve temalar ummadığınız anda gelen ziyaretçi kitlesiyle sitenize kabusu yaşatabilir. Şimdi WordPress sitenizi hızlandırmak için hangi yöntemleri uygulamanız gerektiğine geçelim. Öncelikle 2 adet site türü vardır:
WordPress Site Türleri: Statik ve Dinamik
WordPress optimizasyon rehberine geçmeden önce, tüm WordPress sitelerinin aynı olmadığını bilmek gerekir. Her web sitesini aynı şekilde ele alamayız. Her şeyde olduğu gibi WordPress sitelerin de türleri vardır. Statik ve dinamik. Önce bunları öğrenelim.
Statik Siteler
Statik bloglar genellikle küçük işletme siteleri, düşük hacimli haber siteleri, kişisel siteler, fotoğrafçılık vb. Siteleri içerir. Bu sitelerde veriler çok sık güncellenmez. Örneğin Webgazi statik bir web sitesidir.
Dinamik Siteler
Sürekli güncellenen, çeşitli entegrasyonlara ihtiyacı olan sitelerdir. Bunlar, e-Ticaret (WooCommerce veya Easy Digital Downloads), topluluk, üyelik, forumlar (bbPress veya BuddyPress) ve öğrenme yönetimi sistemleri (LMS) gibi siteleri içerir. Bu sitelerdeki veriler sık sık değişir. (Sunucu her saniye meşguldur.) Bu, sunucuya yapılan tüm isteklerin doğrudan önbellekten sunulamayacağı ve ek sunucu kaynakları, veritabanı sorguları gerektireceği anlamına gelir.
Tahmin edebileceğiniz üzere bu sitelerin anlık ziyaretçi sayıları çok yüksektir. Statik ve bilgilendirici bir web sitesinde veya kurumsal bir WordPress sitesinde, ziyaretçi ihtiyacını bulana kadar kalır. Hemen çıkma oranı yüksektir. Dinamik sitelerde durum bunun tam tersi olarak gerçekleşir. Ziyaretçiler genellikle bir şey satın almak için veya birisiyle bağlantı kurmak için siteye gelir. Örneğin bunun gibi bir e-öğrenme sitesinde, saatlerce video izleyebilir. Şimdi bu bilgileri öğrendiğimize göre, rahatlıkla WordPress performans arttırma, site hızlandırma rehberine geçebiliriz.
Yüksek Performanslı Hosting Seçimi
Hosting şirketleri, web sitenizin tüm verilerini depolayan şirketlerdir. Size uygun bir plan seçersiniz ve tüm resimleriniz, içeriğiniz, videolarınız vb. Seçtiğiniz firmanın veri merkezinde barınır.
Dünya üzerinde en çok kullanılan web sitesi barındırma türü, “paylaşımlı hosting” dediğimiz şeydir. Genellikle cPanel kullanırlar ve aylık ödemeleri ucuzdur. Web sitesi için bu tür barındırma hizmeti alan herkes belli bir ziyaretçi kitlesine ulaştığında yavaşlamalar başlar. Çünkü tek bir sunucu üzerinde yüzlerce web sitesi çalıştığı için yüksek kaynak kullanımlı siteler sunucuda barınan diğer siteleri etkiler, bu da sitenizin performansını doğrudan etkileyebilir. Böyle durumlarda siteniz askıya alınabilir.
Host sağlayıcılarının çoğu, “sınırsız kaynaklı” paketler sunar. Muhtemelen hepiniz bunu gördünüz. İnternet dünyasında sınırsız kaynak diye bir şey yoktur. Bunu bir pazarlama stratejisi olarak düşünebilirsiniz. Ziyaretçi sayısı çok olan site sahipleri bu tip paketlerden kızgınlıkla ayrılıyor ve böylelikle hosting şirketleri kaynak kullanmayan daha fazla müşteriye yer veriyor. Sonuç olarak bu kısır döngünün bir parçası oluyorsunuz. Yani hosting seçimi site hızı konusunda en büyük etkendir diyebiliriz.
Benim önerdiğim hosting firmaları: Güzel hosting, Turhost, Radore
Site Hızını Arttırmak ve PHP Versiyonunun Önemi
PHP, öncelikle web geliştirmede kullanılan açık kaynak kodlu, sunucu tarafında çalışan bir programlama dilidir. WordPress yazılımının büyük kısmı PHP ile yazılır. Bu da PHP’yi WordPress topluluğu için çok önemli bir dil haline getirir. WordPress sunucunuzun en az PHP 7 veya üstünde çalışmasını sağlamalısınız. PHP versiyonu doğrudan site hızına etki eder. Örneğin PHP 7.3 büyük performans iyileştirmeleri ile birlikte gelir.
PHP sürümlerini hız testine soktuğumuzda, PHP 7.3 ile PHP 5.6 arasında 3 kat hız farkı vardır. PHP 7.3 de PHP 7.2’den ortalama %9 daha hızlıdır. Bütün bu hız verileri WordPress yönetici paneli içinde geçerlidir. Yani PHP versiyonu, site hızına doğrudan etki eder diyebiliriz.
NGINX Sunucu Seçin
WordPress için en çok kullanılan sunucu türleri Nginx ve Apache‘dir.
Yüksek performans ve düşük kaynak kullanımı nedeniyle kesinlikle Nginx öneririm. Popüler WordPress sitelerinin çoğu Nginx kullanır. Bunların arasında Autodesk, Atlassian, Intuit, T-Mobile, GitLab, DuckDuckGo, Microsoft, IBM, Google, Adobe, Salesforce, VMWare, Xerox, LinkedIn, Cisco, Facebook gibi büyük markalarda bulunur.
Coğrafi Konumunuza Yakın Sunucu Seçin
WordPress sitenizi barındıracağınız yeri belirlerken ziyaretçilerinizin hangi konumlardan sitenize girdiğini öğrenmeniz gerekir. Bu sayede hosting paketinizi ziyaretçilerinize en yakın lokasyondan alabilirsiniz. Doğal olarak site hızını artırmış olursunuz.
Ağ Gecikmesi: Bir ağ üzerinden veri iletimi ile ilgili zaman ve/veya gecikmeyi ifade eder. Başka bir deyişle, veri paketinin bir noktadan diğer noktaya iletilmesinin ne kadar zaman aldığıdır. Günümüzde bu tipik olarak milisaniye cinsinden ölçülür; ancak, şebekeye bağlı olarak saniyeler alabilir. Gecikme süresi ne kadar düşükse o kadar iyidir.
İpucu – Google Analytics üzerinden Ziyaretçilerinizin Coğrafi Konumunu Kontrol Edin
Web siteniz için yapabileceğiniz şeyler makale yazmaktan ibaret değil. Araştırın, gözlemleyin, analiz edin. Bunun için elinizin altında Google gibi bir nimet var. Yapabileceğiniz ilk şeylerden biri, ziyaretçilerinizin Google Analytics’teki coğrafi konumlarına bakmak. Bunu “Kitle → Coğrafi → Yer” kısmında bulabilirsiniz.
Yukarıda verdiğim örnekte trafiğin %95’den fazlasının Türkiye’den geldiğini görebilirsiniz. Bu gibi durumlarda sitenizi Türkiye’deki bir hosting firmasına taşımak en mantıklı karar olacaktır. Hatta ve hatta “Turkey” yazısına tıkladığınızda web sitenize en çok trafik hangi illerden gelmiş? Görebilirsiniz. WordPress sitenizi hızlandırmak için en önemli adımlardan birisi budur.
FTP Dosya Aktarım Hızı ve WordPress Yönetici Paneli
Ziyaretçileriniz ve müşterileriniz her zaman önceliğiniz olmalıdır. Seçtiğiniz veri merkezinin konumu, FTP indirme ve yükleme hızlarının (dosyaları bir FTP istemcisi ile aktarma) ve WordPress yönetici paneli hızını doğrudan etkiler.
Yani, ziyaretçileriniz için seçtiğiniz sunucu konumu aslında siz yönetici panelinde gezinirken sayfa yüklenme süresini doğrudan etkileyecektir. Örneğin resimleri ve dosyaları sunucuya yüklerken sunucu bulunduğunuz bölgeye ne kadar yakın olursa dosyalar o kadar hızlı yüklenecektir.
Hızlı Gecikme Testi yapın
Bulunduğunuz konumdaki gecikmeyi ölçmek için birçok kullanışlı ücretsiz araç bulunmaktadır. Bu, hangi bölgenin siteniz için en iyi seçenek olduğunu anlamanızda yardımcı olabilir.
Gecikmeyi Azaltmanın Ek Yolları
Yakın bir sunucu konumu seçmenin ötesinde, gecikmeyi azaltmanın, doğal olarak WordPress site hızlandırmanın birkaç yolu daha var.
- WordPress sitenizi önbelleğe alın. Yapılan testlerde önbelleğe alınan web sitelerinde %70’den fazla hız artışı gözlemlendi.
- İçerik dağıtım ağı (CDN) kullanın. CDN, sunucuya yakın olmayan ziyaretçiler için ağ gecikmesini azaltmaya yardımcı olur.
- DNS, site hızında önemli bir rol oynamaktadır. Ücretli bir SSL sertifikası kullanmak her zaman en iyisidir.
WordPress Temanız ve Site Hızı
Yenilikler güzeldir fakat onca tema içerisinde SEO uyumlu, duyarlı ve hız optimizasyonu yapılmış bir tema satın aldığınızdan emin olun. Web site performansı konusunda, bir temada gördüğünüz her unsurun site hızına doğrudan etkisi vardır.
Konuyla bağlantılı olarak, En hızlı WordPress temaları yazımı da okuyabilirsiniz.
Eklentileri ve Tema Güncellemelerini Devre Dışı Bırak veya Kapat
WordPress sitenizin yavaş olması; admin paneli, veri merkezi konumu ve hatta PHP sürümünden kaynaklanıyor olabilir. Fakat bir çok insanın WordPress site hızına etki etmeyeceğini düşündüğü bir diğer faktör, arka planda çalışan WordPress güncelleme denetleyicisidir. Güncellemeler için her zaman tetikte olur ve kaynak tüketir. Güncelleme denetleyicisini kapatmanın pek çok yolu vardır.
Güncellemeleri devre dışı bırakmak için aşağıdaki eklentilerden birini kullanmanızı öneririm:
- Disable All WordPress Updates : Tamamen ücretsizdir.
- Easy Updates Manager : Güncellemeler üzerinde daha fazla ayar sağlar.
Pingback’leri Devre Dışı Bırak
Geri bildirim, başka blogların sitenize bağlantı verdiğinde oluşturulan otomatik bir yorumdur.
Sitenizde gereksiz sorgular ve spam oluşturdukları için bunları devre dışı bırakmanızı öneririm. Hatta kendi sitenize bağlantı verdiğinizde bile admin panelinde görüneceğinden bazen can sıkıcı olabiliyor. Bunları kapatmak için:
Ayarlar > Tartışma > Şunları kapatın: Yazıda bağlantı verilen blogları haberdar etmeyi dene – Diğer bloglardan yeni makaleler için bağlantı bildirimlerini (geri bildirimler ve geri izlemeler) etkinleştir.
Blog Beslemenizdeki Yayınları Sınırlayın
Ana sayfada 50 makaleyi ve resimleri aynı anda yüklemeye gerek yok. Özellikle trafiği yüksek olan bloglar için ana sayfa sitenin en önemli sayfasıdır ve olabildiğince hızlı yüklenmesi gerekir. Ana sayfanın yüklenmesi için daha az medya öğesi talep etmek performans açısından daha iyidir.
Ayrıca, tam olarak sayfalamanın icat edilmesinin nedeni de budur (aşağıda görüldüğü gibi). Sayfalandırma, bir sonraki sayfaya göz atmanıza izin veren blog yayınlarının sonunda gördüğünüz şeydir. Genellikle bunlar sayılardan oluşur veya “sonraki / önceki” şeklinde yazabilir. Büyük ihtimalle kullandığınız WordPress teması sayfalama özelliği ile birlikte gelecektir.
Sayfalama özelliğini Ayarlar > Okuma > En fazla gösterilecek blog sayfası adedi kısmından düzenleyebilirsiniz. WordPress site hızlandırma konusunda anasayfaya doğrudan etki eder.
Görüntü Optimizasyonu
Görüntü optimizasyonu, yapabileceğiniz genel sayfa yükleme süreleri üzerinde önemli etkisi olan basit bir işlemdir. Bu isteğe bağlı değil; her site bunu yapmalı!
Büyük görüntüler web sayfalarınızı yavaşlatır ve bu da kullanıcı deneyimini düşürür. Görüntüleri optimize etmek, sayfanın yüklenme süresini hızlandıran bir eklenti veya komut dosyası yardımıyla dosya boyutlarını küçültme işlemidir.
PNG veya JPEG türündeki resimleri TinyPNG ile sıkıştırabilirsiniz. Resim sıkıştırmak, doğrudan site hızına etki eden bir durumdur.
Lazy Loading
Çok fazla görüntünüz varsa, bunların sayfayı aşağıya doğru kaydırdıkça yüklenmesini sağlayabilirsiniz. Yani sadece cihazınızın ekranında görünen resimler yüklenir.
Çeşitli eklentiler sayesinde sitenize Lazy Load entegre edebilirsiniz. Bazı temalarda kendiliğinden kurulu olarak gelir.
Hotlink Korumasını Etkinleştirin
Hotlink kavramı oldukça basittir. İnternette bir yerde bir resim buluyorsunuz ve resmin URL’sini doğrudan sitenizde kullanıyorsunuz. Eğer resmini kullanmak istediğiniz site hotlink korumasını etkinleştirmişse, resim sitenizde görünmez. Yani kendi bant genişliğinin kullanılmasına izin vermez. Bu resmi kullanmak için kendi sitenize yüklemeniz gerekir.
Eğer sınırlı bant genişliğinde hosting paketi kullanıyorsanız ve hotlink korumasını etkinleştirmediyseniz, trafiği yüksek bir site resminizi yayınladığı zaman hiç ummadığınız anda siteniz yüksek bant genişliği kullanımından kapanabilir. Buna dikkat etin. Hotlink korumasını etkinleştirmek için cPanel ayarlarına girmeniz ve hotlink bölümünden korumayı etkinleştirmeniz yeterlidir.
Kendi kullandığım ve sizlere şiddetle önerdiğim WordPress site hızlandırma teknikleri bunlardır. Unutmayın, hız her şeydir…
